Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler | Kelime İndeksi ||
|
Kader, evlilik vb.
Sorum kaderle alakalı, kaderi az çok biliyoruz ama bazen bize yöneltilen sorular karşısında daha net cevap verebilmek için bunu sizden öğrenmek istiyorum; hani "ölüm doğum ve nikah bu üç şey değişmez, bunlar biz doğmadan yazılmıştır" denir ya peki bir hadisi şerif var, yanılımyorsam "la yeruddu 'l-kadere illa ed-duâ: Kaderi duadan başka bir şey değiştirmez" şeklinde, peki bu hadisi şerif söylenen söze zıt değil mi, bunu tam olarak anlamış değilim! Yani dua şayet değiştirirse neden 3 şey vardır değişmez deniyor? Değişmezse biz bu manada dua ederken yanlış mı yapmış oluruz; yani hayırlı, uzun ömür isterken Cenab-ı Hak'tan, herşeyi kadere bağlamak yanlış mı; mesela kimle evleneceğimizi Cenab-ı Hak yazmıştır, biz ne yapsak buna engel olamayız, değil mi? Yani olumsuz olsa dahi kimileri yeterince araştırmadınız mı neden araştırmadınız felan diyorlar, ama bazen olaylar o kadar çabuk gelişiyor ki, bu kaderde olduğundan mıdır hocam? Yoksa o insanların dediği mi doğru, biz araştırmalar vs. ler şeklinde yanlış bir karar vermemize engel olabilir miyiz? Ya da yazılı olduğu için araştırmalar vs. ler başımıza gelecek olumsuz olayları engelleyemez mi, nasıl olsa bunları yaşayacak mıyız; her manada soruyorum bunu, okul, hayat, iş, evlilik...
Cevap:
Kader hakkında daha önce de bazı sorulara cevap vermiştim. Burada bir daha özetlemek gerekirse her şeyden önce kaderin "Allah'a ait bilgi, Allah'ın olacakları ve olanları eksiksiz bilmesi" gerçeğine dayandığını bilmemiz gerekiyor. İnsanlarla ilgili iş, davranış ve oluşları ikiye ayırıyoruz: Kişinin iradesine (istemesine) bağlı olanlar ve iradesine bağlı olmayanlar. Dünya güneşin etrafında döner, kalbimiz çalışır, istemesek ve bir kusurumuz olmasa da bazı amiller bizde hastalık yapar, iki kişi arasında olup bitecek bir işte karşı tarafın istememesi veya kusuru sebebiyle istenen olmaz; bütün bunlar tek kişinin iradesine bağlı olmayan oluş, fiil ve davranışlardır. Öte yandan yemek, içmek, bunların çeşitlerinin seçimi, yapabileceğimiz iyi veya kötü bir şeyi yapmak (yapmaya teşebbüs etmek), eş seçimi, meslek seçimi...büyük ölçüde irademize bağlı şeylerdir. Şimdi kadere gelelim: Allah Teâlâ bizim irademize bağlı olan ve olmayan bütün işleri, fiilleri, davranışları, oluşları -zaman kaydı olmaksızın; yani oluştan evvel, olur iken ve sonra...- eksiksiz bilir. Allah bildiklerinin bir ksımını (bu arada bir insan ile ilgili olanları) ilgili meleklere yazdırır, işte bu bilgi ve yazgı kaderdir. Ancak irademize bağlı fillerde Allah Teâlâ: "Kulum filan, iyi veya kötü bir davranışı yapmak istemese de olsun, bunu yapsın, böyle yazın" demez, "O böyle isteyecek, şöyle davranacak, şu teşebbüste bulunacak ve ben de onun iradesine uygun olanı irade edeceğim, öyle de olacak" diye bilir ve yazdırır. Buna göre bir insan bir şey olsun diye dua ederse Allah da onun duasını kabul edecekse bunu ezelde bildiği için öylece yazdırır; burada dua - olmasaydı başka türlü olacak olan- bir sonucu değiştirir, dua olmasaydı A olacaktı, dua edildiği için B oldu; Allah duanın olacağını ve bu sebeple kesin sonucu da bilir; bu sebeple duanın kaderi değiştirmesi göreceli (dua olmasaydı...ihtimaline/şıkkına bağlı) bir değişmedir. Bir kızla evlenmek istiyorsunuz; iki kişi arasında evlenmenin gerçekleşebilmesi için birçok şartın gerçekleşmesi gerekir, bunları eksiksiz olarak gerçekleştirenler evlenirler, eksik yapanlar, eksikli olanlar ise başarılı olamazlar; Allah Teâlâ bir erkekle bir kızın evlenip evlenmeyeceklerini, gerekli şartları yerine getirip getirmeyeceklerini ezelde bilir ve bunu da yazdırır, eğer olma şartları içinde dua varsa bunu da bilir, bu şart da yerine gelirse evlilik gerçekleşir, dua olmasaydı evlilik olmayacaktı, dua oldu evlilik de oldu; işte bu manada dua sonucu değiştirdi. Biz kaderimizi bilmiyoruz, ama irademize bağlı işlerde neyin nasıl yapılması gerektiğini biliyoruz, bir de Allah'ın, irademize bağlı kıldığı işlerde kaderin, bizim isteme ve teşebbüsümüze bağlı bulunduğunu biliyoruz; bu manada kaderimizi biz tayin etmiş gibi oluyoruz, bu şuur içinde davranmalı, yaptığımızdan sorumlu olduğumuzu unutmamalıyız.
Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
|
|
