Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler ||
|
İ- Borç ve faiz:
1. Borç:
İslâm her sâhada olduğu gibi harcamalarda da itidâli tavsiye etmiş, isrâfı menetmiştir (el-A'râf:: 7/31). Ayağını yorganına göre uzatan insan genellikle borç almaya muhtaç olmaz; böyle bir ihtiyaç ancak fevkalâde hallerde olur. Bu sebepledir ki Peygamberimiz (s.a.v.) borçtan Allah'a sığınırdı: "Allah'ım borç yükünün ve insanların baskısının altında ezilmekten sana sığınırım."102
"Allah'ım günahtan ve borçtan sana sığınırım" deyince kendisine: "Sık sık borçtan Allah'a sığınıyorsun!?" dediler; şöyle buyurdu: "İnsan borçlandığında, söyleyince yalan söyler, söz verince yerine getirmez."103
2. Faiz:
Bu talimata göre müslüman ancak daralıp bunalınca ve son çare olarak borca başvurur; bu durumda ondan faiz istemek ahâki ve içtimâî bakımlardan tutarsız ve adâletsiz olur.
Ticârî kredilere gelince burada alanın başı darda değildir; ancak faizli kredi verenin daima kazançlı, alanın ise mesâisine rağmen zarar ihtimali içinde bulunması adalete aykırıdır. İyi olan kârda ve zararda ortaklıktır.
İslâm bütün çeşitleri ve miktarlarıyla faizi yasaklamış, haram kılmıştır.104
Kur'ân-ı Kerîm'in son inen âyetlerinden birisi şöyledir:
"Ey imân edenler! Allah'tan sakının, inanmışsanız, faizden arta kalmış hesaptan vazgeçin. Böyle yapmazsanız bunun Allah'a ve Peygamberi'ne açılmış bir savaş olduğunu bilin. Eğer tevbe ederseniz sermayeniz sizindir. Böylece haksızlık etmemiş ve haksızlığa uğramamış olursunuz. Borçlu darda ise eli genişleyinceye kadar beklemelidir." (el-Bakara: 2/278-280)
Faiz yasağının sebep ve hikmeti üzerine eski ve yeni müellifler çok değerli bilgiler vermişlerdir; birkaçını burada hatırlayabiliriz:105
1- Faizli kredi kullananlar faizi de maliyete ekledikleri için bu fazlalık sonunda tüketiciden (sermayesi olmayan, emekçi, zanaatkâr vb. dar gelirli ve fukaranın cebinden) çıkmaktadır. Böylece zengin daha zengin, fakir ise daha fakir hale gelmektedir.
2- Faizli kapitalist sistemlerde zengin-fakir arasındaki refah farkı gittikçe büyüyeceği için bunun sonucu sosyal bunalımlara, anarşi ve ayaklanmalara varmaktadır.
3- Faizsiz kredi insanları birbirine yaklaştırırken, faiz uzaklaştırmakta, düşmanlık doğurmaktadır.
4- Faizcilik, toplum içinde, faiz yeyip yatan işsiz güçsüz ömür tüketen, topluma hizmetten uzak yaşayan bir sınıfın doğmasına sebep olmaktadır.
5- Faizli kredi ile çalışan kimse gece gündüz çalışıp didinirken riziko içindedir, faizci ise hem emeksiz hem de endişesizdir; bu durum kişilerin adâlet duygusunu zedelemekte, ahlâka ve toplum dayanışmasına ters düşmektedir.
Faiz yasağının şümûlü:
İçkinin günahı nasıl yalnızca içenin üzerinde kalmıyorsa faizin vebâli de sadece onu yiyene ait değildir; faizi ödeyen, mukaveleyi yazan ve şahidlik edenler de günaha girmektedirler. Hadiste "Allah Teâlâ'nın faiz yiyeni, yedireni, şahidlerini ve yazanı lânetlediği"106 ifâde edilmiştir.
Faiz ödeyenin darda kalmış olması onu gühantan kurtarabilir; ancak bunun için bazı şartlar vardır:
a) Faizli borç almanın sebebi zarûret veya haklı bir ihtiyaç olacaktır; lüks harcamalar ruhsat kapısını açmaz.
b) Daha önce bütün kapılar çalınacak, faiz vermeden ihtiyacı giderme yolları aranacaktır. (Zengin müslümanların da yardımcı olmaları gerekir.)
c) Alınan borç zaruret ve ihtiyaç miktarını aşmayacaktır.
3. Borcu ödemek ve enflasyon farkı:
İslâm, borcun, zamanı gelince hoşnutlukla ödenmesini, alacaklının memnun edilmesini istemiştir. Enflasyon dönemlerinde borç ile beraber enflasyon farkının da ödenmesi gerekir.
Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
|
|
