HayrettinKaraman.net
Mobil - Metin Versiyonu

[Facebook] - [Twitter] - [YouTube] - [instagram]

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git

Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler |


D- Boğazlama (Zebh ve Nahr):
Eti yenen kara hayvanları, insanların kolayca tutup kesebilecekleri ehlî hayvanlar ve kolay yakalanamayan vahşi hayvanlar olmak üzere iki guruba ayrılır. Birinci guruptakilerin yenebilmeleri için usûlüne uygun boğazlamanın bazı şartları vardır:
1- Kesim, kanı akıtacak ve kesilmesi gereken yerleri kesecek şekilde keskin bir âletle yapılacak; bunun demir, ağaç, taş... olması mümkündür; önemli olan keskinliktir. Rasul-i Ekrem (s.a.v.)'in Adiyy b. Hâtem'e hitâben "kanı istediğin şeyle akıt ve üzerine besmele çek!" buyurması bu hükmün delilidir.14
2- Eksiksiz bir boğazlamada (zebh) nefes borusu, bunun iki yanındaki iki atar damar ve yemek borusunun kesilmesi gerekmektedir. Henefîlere göre üçünün kesilmesi de yeterlidir.
Hayvan bir yere ters vaziyette düşer veya yakalanamazsa herhangi bir yerinin kesilip kanının akıtılması boğazlanma yerine geçer. Peygamberimiz (s.a.v.)'in bulunduğu bir yerde kaçan ve yakalanamayan bir deve oklanmış, Rasulullâh bunu tasvib ettiği gibi, böyle durumlarda aynı şeyin yapılmasını emir buyurmuşlardır.15
Tavuk ve benzeri hayvanlar usulüne göre kesilip ölünce, kolay yolmak için sıcak suya batırılması halinde yalnız derisi pislenir; pislenen deri ise yıkanmakla temizlenir ve yenir.
3- Kesim sırasında Allah'tan başkasının ismini anmamak ve O'ndan başkası için (kurban olarak) kesmemek.
4- Keserken Allah'ın adını anmak. "Eğer O'nun âyetlerine iman etmiş iseniz, üzerine Allah'ın ismi anılan şeyden yeyiniz" (el-En'âm: 6/118); "üzerine Allah'ın ismi anılmayan şeyden yemeyin..." (el-En'âm: 6/121) âyetleri ile "kanı akıtılan ve üzerine besmele çekileni yeyiniz"16 meâlindeki hadisler bunu gerekli kılmaktadır.
Fukahâ besmelenin şart olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir:
a) Zâhirîlere göre hakkındaki nasslar sebebiyle Allah'ı anmak kayıtsız şartsız gereklidir.
b) Ebû-Hanife, Mâlik, Sevrî gibi müctehidlere göre unutulmadığı takdirde besmele şarttır; unutularak terkedilmiş ise kesilen yenir; çünkü "ümmetimden yanılma, unutma ve zorla yaptıklarının mes'uliyeti kaldırılmıştır" hadisi vardır.17
c) İmam Şâfiî'ye göre keserken besmele farz ve şart olmayıp mendûbdur; çünkü Rasül-i Ekrem (s.a.v.)'e: "Bize et getiriyorlar; keserken besmele çekip çekmediklerini bilmiyoruz; bunu yiyelim mi, yemiyelim mi?" diye sorulmuş; "Allah'ın adını anın ve yeyin" buyurmuşlardır.18
Boğazlamada aranan şartların hikmeti hayvana fazla acı çektirmeden ölmesini sağlamak olsa gerektir. Peygamberimiz (s.a.v.)'in, tabiî halinde boynuz ve diş ile kesmeyi men etmesi, kesme âletini hayvanın görmediği bir yerde bilemeyi ve ona şefkatle davranmayı tavsiye eden ifadeleri de bunu göstermektedir.19
5- Kesenin müslüman veya ehl-i kitab olması: Ehl-i kitab, yahudî ve hristiyanlar gibi aslında bir hak dine bağlı ve peygamberlerine tâbi iken, zaman içinde hak dinden uzaklaşan ve son Peygamber (s.a.v.)'e bağlanmayan kimselerdir. Bunlar, temelinden hak dine inanmamış olan müşrik ve putperestlerden farklı tutulmuş, yiyecekleri müslümanlara da helâl kılınmıştır. "Bugün size temiz ve faydalı şeyler helâl kılındı, kitap verilenlerin yiyecekleri size, sizin yiyecekleriniz de onlara helâldir." (el-Mâide: 5/5)
Bu âyet umûmî mânalıdır; domuz, şarab, meyte gibi aslı haram kılınmış yiyecekler dışında kalanların hepsine şâmildir. Ancak burada birkaç noktayı ayrıca aydınlatmak gerekiyor:
a) Yahûdî ve hristiyanların dışında kalanlardan mecûsîler fukahânın çoğuna göre müşrik sayılır ve kestikleri yenmez. İbn Hazm mecûsîleri, Ebû Hanîfe sâbiîleri ehl-i kitap saymışlardır. Budist, Brahman gibilerini de ehl-i kitap sayanlar vardır.20
b) Keserlerken ne söyledikleri bilinmeyen hayvanlar yenir. Allah'tan başka birisinin (meselâ Mesih'in) adı anılarak kesilirse bunu duyan yiyemez. Bazı müctehidlere göre bunun da yenmesi caizdir.
c) İslâm âlimlerinin çoğuna göre ehl-i kitabın boğazlama şekli, müslümanlarınki gibi olacak, yani keskin bir âletle boğaz kesilecektir.
Mâlikîlerden bir guruba göre bizimkine benzemesi şart değildir; önemli olan, yaptıkları kesimin, kendi dinlerine göre muteber olup olmadığıdır. Mâlikî fukahâsından Kadı İbn el-Arabî yukarıda geçen âyetin tefsirinde şöyle diyor: "Avın ve ehl-i kitabın yiyeceklerinin, Allah'ın helâl kıldığı temiz yiyecekler olduğuna ve bunların mutlak olarak helâl bulunduğuna bu âyet kesin delildir. Allah Teâlâ şüpheleri ve zihinlere gelen, uzun uzadıya sözü gerektiren bozuk itiraz ve düşünceleri silmek için bunu tekrarlamıştır. 'Tavuğun boynunu bükerek onu öldüren sonra pişiren hristiyan ise bu yenir mi veya yiyecek olarak bu ondan alınabilir mi?' diye bana sordular; şöyle dedim: Yenir çünkü bu onun, papazlarının ve din adamlarının yiyeceğidir; bu bize göre uygun bir boğazlama değilse bile Allah onların yiyeceklerini bize mutlak olarak mübah kılmıştır. Allah'ın haramdır dedikleri müstesna olmak üzere, dinlerine göre neyi helâl bilirse o bize de helâldir..."21
Bu görüşü benimseyenlere göre, müslümanlarda yenmesi helâl olan hayvanları kitap ehli kâfirler kesmiş veya başka bir yol ile öldürmüş iseler, bakılır; eğer bu öldürme şekli onların dinine göre uygun ise, böyle öldürülmüş bir hayvanı yiyorlarsa bunu müslümanlar da yiyebilir. Dinlerine göre yenmez ise müslümanlar da yiyemez.



14. Ebû-Dâvûd, K. El-Edâhî, 15; İbn Mâce, K. ez-Zebâih 5; Ahmed, Müsned, 4/256.
15. Buhâri, K. ez-Zebâih, 15-18, 23; Müslim, K. el-Edâhî, 22.
16. Buharî, K. eş-Şirkeh, 3, 16; ez-Zebâih, 15...; Müslim, K. el-Edâhî, 20.
17. İbn Mâce, K.et-Talâk, 16; Buhâri, K. el-Hudûd 22; Ebû Dâvhud K. el-Hudûd, 17; Tirmizi, Hudhud, 1.
18. Buhârî, K. et-Tevhid, 13; ez-Zebâih, 21; Ebû-Dûvûd. K. el-Edâhî, 13, 19.
19. el-Kardâvî, el-Helâl ve'l-Haram fi'l-İslâm, Beyrut, 1967, s. 52-53.
20. el-Kardavî, age, s. 56.
21. Aynı eser., s. 55-56; İbnu'l-Arabî, Ahkâmu'l-Kur'an, C. II, s. 556.



Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.

 
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler |

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git



   


BULUNDUĞUNUZ SAYFAYI AŞAĞIDAKİ ARAÇLARLA KULLANABİLİRSİNİZ: