HayrettinKaraman.net
Mobil - Metin Versiyonu

[Facebook] - [Twitter] - [YouTube] - [instagram]

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git

Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler |


4. Avâkıl Sistemi Delîli:
Üstad Ebû-Zehra, İslâm'daki avâkıl sistemini, mesûliyet ve hayat sigortalarının câiz olduğuna delîl getirmemize de; iki noktadan itiraz ediyor:
a) Ona göre sigorta sistemi bir yahudi îcâdıdır; çünkü dünyadaki belli başlı sigorta sistemlerinde yahudi sermâyesi hâkimdir.
b) İslâm'daki avâkıl sisteminde, bir kimsenin kazâra öldürdüğü şahıs için ödemesi gereken kan bedelini (diyeti), onun yardımlaştığı -yakından uzağa- akrabası yüklenmektedir.
Yahudi işi sigorta şirketleri, o sigortalı şahsın akrabası mıdır ki, bunu avâkıl sistemine kıyas etmek uygun olsun?
Ve üstad soruyor "Yahudi işi sigorta şirketi ile nasıl muamele yapabiliriz?..."
Cevap:
a) Sigorta sistemi bir yahudi îcâdı değildir. Onu her şeyden önce ticârî zarûretler ve taşıma kazâlarının zararlarını telâfi ihtiyacı doğurmuş, sonra yayılmış, yardımlaşmaya dayanan umûmî bir iktisadî sistem hâline gelmiştir.
Tebliğimde, Arapça ve yabancı dilden ilgili kaynaklardan sigortanın, ilk defa milâdi on dördüncü asırda, deniz sigortası olarak ortaya çıktığını açıklamıştım.
Münâkaşa taktiği olarak, sigorta sisteminin bir yahudi icadı olduğunu ve bugün dünyanın belli başlı sigorta şirketlerinde yahudi unsur ve sermâyesinin hâkim olduğunu kabûl etsek dahi, bu, bizzat sigorta sistemini haram kılmak için şer'î bir delîl olur mu?
Yahudiler faydalı bir makine îcât etseler veya bazı faydalı, yeni keşifler sadece onlara ait olsa bunları edinmek, kullanmak, satın almak, aynısını yapmak için fabrikasını kurmak müslümanlara haram mı olur? Ne muhterem hocamızın, ne de başkasının buna evet diyeceğini sanmıyorum.
Sonra beynelmilel sigorta şirketlerinde yahudi unsur ve sermâyesinin gâlip olduğu doğru ise üstadımız, millî sermâye ile kurulmuş, tamamen millî bir sigorta şirketi ile akit yapmaya ne diyecek? O zaman bu mevzûdaki hükmü değişecek mi? Diyelim ki, gazeteciliği yahudiler îcât etti ve milletlerarası seviyede buna hâkim oldu, bize yerli ve millî bir gazete kurmak haram mı olacak?
b) Yardımlaşma esası bakımından sigorta akdini İslâm'daki avâkıl sistemine benzetmemizden -kazâra öldürmede âkilenin, suçluya akraba olması gibi- sigorta şirketinin de sigortalıya akraba olması lâzım gelmez.
Fıkıh ilminde kabûl edilmiş bir esas vardır: İslâm hukukunun böylesine zenginleşmesinde şeref payı büyük olan kıyas metodunda, kıyasın iki tarafının (makis ve makîsun aleyhin) şekilde (surette; dışa, lafza ait niteliklerde) mutlak olarak birleşmeleri gerekmez. Zaten böyle olsaydı kıyasa da ihtiyaç olmazdı; çünkü bu takdirde kıyas edilen, kıyasa esas olan meselenin bir ferdi olur, meselenin hükmünü koyan nassın doğrudan doğruya kapsamına girerdi. Kıyasta iki tarafın, hükmün dayanak ve düğüm noktasında yani illette birleşmeleri, benzeşmeleri kâfidir. İşte bizim İslâmî avâkıl sistemi ile -yeni olan- sigorta sisteminin bazı nevileri arasında tesbit ettiğimiz benzerlik bu nevidendir.
Avâkıl sisteminde, kazâra öldürmeden doğan malî mesûliyeti yüklenme husûsunda şer'an mecbûr kılınmış bir yardımlaşma var. Sigorta sisteminde de akitleşme yoluyla ihtiyarî olarak bir yardımlaşma var. Bununla, sigortanın nevilerinden birisi olan mesûliyet sigortasında, mâlî mesûliyetin yükü paylaştırılmış oluyor. Amme menfâatine (maslâhata) binaen dînin, bazı durumlarda -akitleşme bulunmadan- mecbûr kıldığı bir şeyi, âmme menfâati bulunması bakımından ona benzeyen ve faydalı olan başka yer ve şekillerde, akitleşme yoluyla tecviz etmemiz mümkündür. Tecviz ettiğimiz sâhada umûmî olarak ticârî ve iktisadî fayda vardır, felâkete uğrayan kimsenin zararı hafifletilmektedir, bu tesbit ve paylaşım işi geliştirilmiş bir tekniğe göre yürütülmektedir.


 


Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.

 
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler |

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git



   


BULUNDUĞUNUZ SAYFAYI AŞAĞIDAKİ ARAÇLARLA KULLANABİLİRSİNİZ: