Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler ||
|
Din çoğulculuğu
Din konusunda "çoğulculuk" kavramı iki mânada da kullanılıyor:
1. Hiçbir dinin mutlak hakikati temsil etmediği, her dinin kendi mensubuna göre hak ve gerçek olduğu. Bu mânada dinî çoğulculuk bir müslümanın kabul edebileceği, inanacağı, benimseyeceği bir kavram değildir; çünkü müslüman, bugün yeryüzünde mevcut dinler arasında yalnızca bir tanesinin, sadece İslam'ın mutlak hak ve hakikat olduğuna, ona uymayan dinlerin ise uymayan yönleri itibariyle bâtıl olduklarına inanır.
2. Hak olsun bâtıl olsun bütün dinlere inananların ve hiçbir dine inanmayanların bir arada, temel insan hak ve özgürlüklerinden yararlanarak, bir birliktelik oluşturarak birarada yaşamaları, farklılıklara hak tanımak ve tahammül etmek mânasında hoşgörülü davranmaları. Bu ikinci mânadaki dinî çoğulculuk İslam'a aykırı değildir, Müslümanların bu konuda çağdaş dünyaya örnek olabilecek tarihi tecrübeleri de vardır.
Yukarıda Prof. Kemal Karpat'ın "geleneklesel olarak yaşanan çoğulculuğumuzun" bir problemi bulunmadığına, çoğulculuğu problem haline getirenlerin "teorik tartışmalara girerek" bu sonuca sebep olduklarına dair sözlerini aktarmıştım. Yine o'nun, Amerika'da gördüğü bir dînî çoğulculuk örneğini vermek istiyorum:
"Benim ders verdiğim Visconsin Üniversitesi'nin kampüsünün göbeğinde tam beş tane kilise var ve herkes oraya girip çıkıyor, toplantılar düzenliyorlar. Hiç kimse bir şey demiyor. Ve hemen kampüsün dışında bir sinagog var. Bu sinagogun öbür tarafında da biz bir cami yaptık. Kimse sormadı onu; çünkü tabîî hakkımızdı. Kimseden izin almak zorunda değildik. Ayrıca Hıristiyanların Paskalyası, Noel'i var, tatilleri var. Yahudiler tuttular "Bizim ayrı tatillerimiz var, biz onlar için ayrıca tatil istiyoruz" dediler. Onlara tatil verilmedi. Ancak biz hocalara bir tebliğat yapıldı: "O günlerde imtihan yapmayınız, sizin için daha iyi olur, yoksa 3. bir imtihan hakkı vermek zorunda kalırsınız ve öğrenciler sınava gelmezse onlara kötü not vermeyiniz" diye. Bunu gördük -orada 200 tane Türk var- Türklere bizim de iki bayramımız olduğunu, bizim de bu hakkı talep etmemiz gerektiğini söyledik. Bazıları "Biz istemeyiz, bunlar dinî bayram, biz ise laikiz" dediler. Nihayet Araplar bunu istedi, Müslüman öğrencilere de izin verildi. Bence gayet tabîî idi..."22
Başkalarının hak ve özgürlüklerine -ortadan kaldırmak, daraltmak, kullanılmasını güçleştirmek gibi ciddi biçimde- zarar vermemek şartıyla dindarların uygulamalarını kolaylaştıracak düzenlemeler yapmak laikliğe aykırı olarak yorumlanmamalı, böyle anlaşılmamalıdır. Amerika ve Avrupa bu çeşit düzenlemeleri yapıyor ve bunları laikliğe aykırı saymıyor. Türkiye'de ise, Cuma namazı, Ramazan iftarı gibi dini gerekçelerle mesâî saatlerinde bir ayarlama yapılması teklifi bir partinin kapatılması için gerekçe sayılıyor. Cuma vaktini ele alalım; diyelim ki, isteyenler Cuma namazlarını kılabilsinler diye belli mevsimlerde öğle tatili yarım saat ileri veya geri alındı. Cuma kılmayanlar yine öğle tatilini yapacaklar, mesai saatleri değişmeyecek, yalnızca işten yarım saat geç çıkacaklar; eğer bu bir dayatma sayılır ve laikler, "vatandaşlarının, mesai arkadaşlarının vazgeçilmez ihtiyaçları için" bu kadarcık bir fedâkârlığa katlanmazlarsa milli birlik ve beraberlik olmaz, farklı kesimler birbirine iyi duygular beslemezler, ilk fırsatta arzularını gerçekleştirebilmek için engel olanları etkisiz hale getirmek isterler, bu ise çoğulcu demokrasinin topluma veda etmesi demektir.
Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
|
|
