HayrettinKaraman.net
Mobil - Metin Versiyonu

[Facebook] - [Twitter] - [YouTube] - [instagram]

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git

Önceki Soru | Sonraki Soru | Bütün Sorular | Bütün Konular |

Soru-(429) Süt Annelik Konusu Hakkında Değerlendirmeler

Süt Annelik Konusu Hakkında Değerlendirmeler

Soru:
[Yana yatık -italik- yazılar soru sahibine aittir:]
Süt annelik konusundaki bir düşüncemi, sizinle paylaşarak, değerlendirme ve tenkitlerinizi öğrenmek isterim.

Evlenme yasakları Nisa suresi 23. ayetinde başlıca 3 grup için söz konusudur.

1- Yakın kan akrabalığı nedeniyle evlenmesi haram olanlar.

"Analarınız, kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, kardeş kızları, kız kardeş kızları.."

Bugünkü tıbbi bilgilerimize, göre aile içi evlenmelerde ağır genetik bozuklular ve ölümle sonlanan doğumların oranı % 30 gibi çok yüksektir. Birinci derecede kuzenlerde bu oran % 3, ikinci derecede kuzenlerde ise kan akrabalığı olmayanlardaki kadardır ve yaklaşık % 1 düzeyindedir (1).
Bu temel bilgiler ayetteki ilk grubun haramlık nedenini açıkça göstermektedir. Bu haramlık nesli korumak içindir.

2-Yakın kan akrabalığından başka nedenle evlenmesi haram olanlar.

"..eşlerinizin anaları, kendileriyle birleştiğiniz eşlerinizden olup evlerinizde bulunan üvey kızlarınız size haram kılındı. Eğer onlarla (nikâhlanıp da) henüz birleşmemişseniz kızlarını almanızda size bir mahzur yoktur. Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri ve iki kız kardeşi birden almak da size haram kılındı; ancak geçen geçmiştir. Allah çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir."

Bu grup haramlıkların nedeni de çok açıktır. Aileyi dolayısıyla toplumu psiko-sosyal açıdan yıpratmamak. Açıktır ki yukarıdaki yasaklanan evlenmelerle, toplumun en temel yapısı olan ailede, anne-kız, baba-oğul, kız kardeşler arasındaki, sevgiye ve yardımlaşmaya dayalı en temel ve yüce ilişkiler, cinsel kıskançlık nedeniyle zarar görecektir. Ayet cinsel kıskançlık nedeniyle bu çok temel, çok değerli ve güzel ilişkilerin bozulmasını önlemektedir.

3-Süt emme nedeniyle haram olanlar.

"..sizi emziren analarınız, süt bacılarınız.."

Ayetteki sıralamaya dikkat edilirse, bu grup iki grubun arasında kalmaktadır. Bu durumda 2 olasılık vardır:

i-) Bu grup da yakın kan akrabalığı nedeniyle evlenmesi haram olanlardır. Bu güçlü bir olasılıktır. Çünkü ayette haramlık en yakın kan akrabasından başlayarak bir sıra izlemektedir. Sütle haramlık ise, yakın kan akrabalığından hemen sonra gelmiştir.

ii-) Bu grup da yakın kan akrabalığından başka nedenle evlenmesi haram olanlardır. Bu zayıf bir olasılıktır. Açıktır ki sütle haramlık, yakın kan akrabalığı ile ilişkili değilse, haramlığın en zayıf şekli olmalı ve ayetin en sonunda yer almalıdır. Fakat ayetin en sonunda yer almamıştır.

Anne sütü yakın kan akrabalığı oluşturabilir mi ?
Bu konudaki tıbbi bilgilerimiz yetersiz olsa da, 1. genetik yapıtaşımız olan DNA'nın barsaktan kan dolaşımına, oradan da hücrelere girebildiği (2), 2. dolaşıma giren/verilen DNA'nın hücrelere girebildiği ve fonksiyon gösterdiği bilinmektedir (2,3).
Bu durumda ya anne sütündeki hücrelerin parçalanmasıyla açığa çıkacak anne DNA'larının, ya da annenin dolaşımındaki DNA'larının (4,5) bebeğe geçerek, onun hücre DNA'sında değişiklik yapması ve bu değişikliğin kalıtsal olarak aktarılabilir olması (yani eşey hücrelerini genetik yapısını da değiştirmesi) düşünülebilir.
Ayetin serbest bıraktığı birinci derecede kuzenler arasında görülen genetik hastalıklar, normaldekinden ancak 2 kat fazla bulunmaktadır (6). Bu durumda, eğer süt emme ile akrabalık oluşuyorsa, bu birinci derecede kuzenlerden çok daha fazla, belki de aile içi evlenmelere yakın düzeyde olmalıdır.
Bu olasılıklar henüz araştırılmamıştır. Bu olasılıkların gerçek olması, hem biyoloji ve tıpta önemli yeni gelişmelere hem de süt emme ile oluşan haramlıklar konusunda yeni fıkhi görüşlerin oluşmasına fırsat verebilecek önemdedir.
Her şeyin en doğrusunu Allah bilir.


Cevap veya yorum:
Haram kılınan nesneler ve ilişkilerde hikmet (aklı tatmin edecek sebep, fayda ve zarar, gerekçe) aramak tabiidir. Ancak bazan bu sebeplerin tamamını bulmak mümkün olmuyor; ama müminler yine de "Henüz akıl ve bilim düzeyimizin ulaşamadığı hikmetler vardır" diyerek ilâhî emre itaat ediyorlar.
Evlenme yasaklarının (manilerinin) hikmeti yalnızca tıbbî zarardan ibaret değildir; sebeplerin sosyal ve psikolojik olanları da vardır. Kan hısımlığından olan yasak asgari sınırda tutulmuş, mesela kuzenlerin evlenmeleri yasaklanmamıştır; çünkü yasaklansaydı göçebe ve kapalı topluluklarda evlenilecek eş bulunamazdı, ama uzak akraba veya yabancı varsa, helal de olsa yakın akraba ile evlenmek, tecrübeye dayanan bazı İslam alimlerince tavsiye edilmemiştir.
Süt akrabalığının DNA yoluyla akrabaya etkisi önemli bir araştırma konusudur ve bunun üzerinde durulmalıdır. Ancak yasağın sosyal ve psikolojik yönü (hikmeti) de vardır: Bir çeşit anne, çocuk, kardeş ilişkisinin doğması ve bunun ileri yaşlarda dayanışmaya götürmesi de bir teşvik unsurudur ve bu yüzden birçok bebek, mahrumiyet ortamlarında süt anne bulabilmiştir.
Ayrıca yetimlerin himaye edilmesi istenmiş, yakın akraba olmayan yetim çocukların himaye eden aile içinde büyümesi (ergenlik çağına gelmesi) halinde, onu himaye eden aile kadınlarının ve kızlarının –himaye edilen ve evde yaşayan yetim sebebiyle- ev içinde örtünmesi zarureti, süt kardeşliği ile ortadan kaldırılmış ve himaye daha kolay hale getirilmiştir.


Soru sahibinin dipnotları:
1. Genç Z. Genetik Danışmanlıkda Kanyakını Akraba Evliliklerine Yaklaşım. T Klin Tıbbi Etik Derg 1997; 5: 78-80.
2. Schubbert R, Renz D, Schmitz B, Doerfler W. Foreign (M13) DNA ingested by mice reaches peripheral leukocytes, spleen, and liver via the intestinal wall mucosa and can be covalently linked to mouse DNA. Proc Natl Acad Sci 1997;94:961-6.
3. Zhang G, Budker V, Williams P, Subbotin V, Wolff JA. Efficient expression of naked DNA delivered intraarterially to limb muscles of nonhuman primates. Hum Gene Ther 2001;12:427-38.
4. Lo YM, Lo ES, Watson N, Noakes L, Sargent IL, Thilaganathan B, Wainscoat JS. Two-way cell traffic between mother and fetus: biologic and clinical implications. Blood 1996; 88: 4390-5.
5. Lo YM, Lau TK, Chan LY, Leung TN, Chang AM.Quantitative analysis of the bidirectional fetomaternal transfer of nucleated cells and plasma DNA. Clin Chem 2000; 46: 1301-9.
6. Yüksel M. Genetik Danışma ve Halk Sağlığı Sistemindeki Yeri. Türkiye Klinikleri 1987; 7: 174-77.



Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.

 
Önceki Soru | Sonraki Soru | Bütün Sorular | Bütün Konular |

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git



   


BULUNDUĞUNUZ SAYFAYI AŞAĞIDAKİ ARAÇLARLA KULLANABİLİRSİNİZ: