HayrettinKaraman.net
Mobil - Metin Versiyonu

[Facebook] - [Twitter] - [YouTube] - [instagram]

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git

Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler |


3- İctihadından örnekler:
a) Ebû-Hanîfe'ye, Evzâ'î soruyor:
- Namazda rukûa giderken ve doğrulurken ellerinizi niçin kaldırmıyorsunuz?
- Çünkü Rasûlullah'tan (s.a.) bunu yaptığına dair sahih bir haber gelmemiştir.
- Haber nasıl sahih olmaz? Bana Zührî, Sâlim'den, o babasından o da Rasûlullah'tan (s.a.): "Namaza başlarken, rukûa varırken ve doğrulurken ellerini kaldırdığını" haber verdi.
- Bana da Hammâd İbrâhîm'den; o, Alkame ve el-Esved'den, bunlar da Abdullah b. Mes'ûd'dan "Rasûlullah'ın yalnız namaza başlarken ellerini kaldırdığını, bir daha da kaldırmadığını" haber verdi.
- Ben sana, Zührî, Sâlim, babası yoluyle Hz. Peygamber'den haber veriyorum, sen ise, bana Hammâd ve İbrâhîm haber verdi diyorsun?
- Hammâd b. Ebî-Sleymân, Zührî'den, İbrâhîm de Sâlim'den daha fakîhtir. İbn Ömer'in sahâbî oluşu ayrı bir fazîlettir, ancak fıkıhta 'Alqame ondan geri değildir. el-Esved'in birçok meziyetleri vardır. 'Abdullah'a gelince: O, Abdullah'tır!
Bu cevap üzerine Evzâ'î, sükûtu tercih etmiştir.(32)
Bu istinbâtında Ebû-Hanîfe, hadîse istinât etmiş, üstadları olduğu için râvîlerini daha yakından tanıdığı bir hadîsi diğerine tercih etmiştir.
b) Bir kimse diğerine, kârı ortak olmak üzere satması için bir elbise veya aynı şartla ev yapıp kiraya vermesi için bir arsa teslim etmek suretiyle bir "mudârebe akdi" yapsa bu akit, Ebû-Hanîfe'ye göre fâsiddir. Çünkü mezkûr akitte meçhul bir bedel karşılığında bir adam kiralanmış oluyor. Yani İmam-ı a'zam'a göre bu bir nevi ortaklık akti değil, isticâr akdidir ve şartlarına uygun bulunmadığı için fâsiddir.(33)
Aynı akit, "müzâraa" aktine benzetilerek İbn Ebî-Leylâ tarafından câiz görülmüştür.
Bu kıyas ictihadında iki müctehid maqîsun aleyhleri farklı olduğu için iki ayrı hükme varmışlardır.
c) Kezâ bir kimse diğerine, mahsûlün yarısı, üçte veya dörtte biri kendisinin olmak üzere arâzîsini veya hurmalığını teslim etse yani müzâraa veya muâmele akti yapsa, Ebû-Hanîfe'ye göre bu akitler bâtıldır. Çünkü arâzînin sâhibi, adamı meçhûl bir ücret karşılığında kiralamıştır. Ebû-Yûsüf'ün rivâyetine göre İmam şöyle derdi: "Tarla veya bahçeden hiçbir şey çıkmazsa bu adam boşa çalışmış olmayacak mı?" Ebû-Yûsüf ve İbn Ebî-Leylâ ise bazı âsârâ istinâd ve mudârebe akdine kıyas ederek bu muâmeleyi câiz görmüşlerdir.(34)
d) Yahûdî ve hristiyanlar gibi farklı din sâliki gayr-ı müslimlerin yekdiğerine şâhid ve vâris olmaları, Ebû-Hanîfe'ye göre câizdir; çünkü "bütün kâfirler tek millet gibidir." Halbuki İbn Ebî-Leylâ onların iki ayrı din sâliki iki millet olduklarını kabul ederek yekdiğerine şâhid ve vâris olmalarını tecviz etmemiştir.(35)
e) Ganîmet taksîminde insan ile hayvanın (atın) hissesi üzerinde çeşitli görüşler vardır. Ebû-Hanîfe bir hadîse istinâd ederek gâzîye de, ata da birer hisse verileceği hükmünü benimsemiş ve ata iki hisse verilir diyenlere karşı da: "Ben bir müslümana hayvanı tafdîl edemem." demişti. Buna mukabil ata iki insana bir hisse verileceği hükmünü benimseyen Ebû-Yûsüf ise şöyle diyor: "Bu hüküm hayvanın, insandan üstün tutulmasından değil, gider ve ihtiyaçtan neş'et etmiştir. Aksi halde her ikisine birer hisse verilmesi de uygun olmazdı; çünkü bu takdirde de ikisi eşit tutulmuş olurdu."(36)


32. el-Mekkî, age., C. I, s. 131.
33. Ebû Yûsüf, İhtilâfu Ebî Hanîfe ve'bni Ebî Leylâ, s. 30; Serahsî, el-Mebsût, XXII, s. 35 vd.
34. Ebû Yûsüf, age., s. 41-42.
35. age, s. 73.
36. Ebû Yûsüf, K. el-Harâc, s. 19; M. Z. el-Kevserî, en-Nüket, s. 15; Ebû Yûsüf, er-Reddü'alâ siyeri'l-Evzâ'i, s. 40.



Buradaki iki mavi çizgi arası içerik site editörünce konulmuştur ve rastgele çıkmaktadır. İçeriğini onayladığımız anlamına gelmez, dikkatli davranın.

 
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler |

Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git



   


BULUNDUĞUNUZ SAYFAYI AŞAĞIDAKİ ARAÇLARLA KULLANABİLİRSİNİZ: