Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
Bu Kitapta: Önceki Başlık | Sonraki Başlık | İçindekiler ||
|
iii. Geniş Sâhalı ve Yaygın İşsizliğe Rağmen - Umûmiyetle- Yüksek Sermayeli Projelere Yöneliş:
Büyük projelere yöneliş ve hükûmetin iktisâdî faâliyetleri bizzat yürütmesi yanında ve buna bağlı olarak, bilhâssa nüfusu çok olan şehirlerde, büyük sermaye yoğun projelere meyil (eğilme, yönelme) görüntüsü ile karşılaşıyoruz.
Bu meyilin esef verici bir sebebi vardır: İslâm ülkeleri ve kalkınmakta olan ülkeler, kendi şartlarına mahsus ve uygun bir teknolojiye sahip değildir. Kalkınmakta olan ülkeler, bilhâssa kalkınma hızından daha fazla olan nüfus artış hızında kendini gösteren iktisâdî problemlerini çözebilmek için, batı teknolojisini taklit ve taşıma peşinde koşuyorlar. Bunun neticesi de - iş (istihdam) imkân ve sâhalarının daralmasında kendini gösteren- kalkınma ve gelişme kanalının açılmaz bir şekilde tıkanması oluyor.
Bazı hükûmetler de modernleşmek amacıyla ve - içinde kullanacağı ortamı ve şartları düşünmeden- batının en yeni âlet ve makinalarını ithal yoluna gidiyor; bununla toplumu, bir sıçramada sür'atle değiştirmeyi umuyorlar.
İktisatçı, yazar ve düşünürler, sermâyeye yoğun veya emek yoğun; bunlardan biri veya diğerindeki yoğunluğa dayanan üretim yollarını karşılaştırarak incelemiş, tahlil etmişlerdir. Bu iki yoldan birisinin üstünlüğü, her proje ve kesime nisbetle ve durumlara göre değişmektedir.
Fakat umûmî olarak şunu söyleyebiliriz: Mâdemki sermâye nâdirdir ve onun az bulunurluğu kalkınmaya engel teşkil etmektedir, şu halde onu ve her proje için yatırılan sermâyeyi, azamî gelir elde edecek şekilde yönlendirmek ve kullanmak zorunludur.
Bu nasıl gerçekleşecek? Giren ve çıkanların (gelir ve giderlerin) hesaplarını değerlendirmek ve kullanmak sûretiyle gerçekleşecektir. Bize ait modele bakacak olursak; işçilik ve emeğe ağırlık veren yatırım yollarının tercih edildiğini görürüz. Çünkü kredi yoluyla ferdî üretim sâhalarında teşebbüsü teşvikin mânâsı, emek yoğun üretimi teşviktir. Bu, işsizliğin korkunç bir şekilde yayıldığı göz önüne alındığında, birçok devletteki hâlihazır kritik durumun idrâki demek oluyor. Dünya Bankası başkanı: "Bilhâssa yeşil ihtilalden sonra kalkınmakta olan ülkelerin en büyük ve tehlikeli probleminin açlık değil, işsizlik olduğuna" işâret ederken gerçeği ifade etmiş bulunuyor.
Bazı devletler, sanâyîleşmenin en kısa yolu kabûl ederek yeni teknolojinin ithali yoluna giderken - kanâatimize göre- tek yönlü bir siyâset takip etmiş oluyorlar; bilhâssa bu siyâset milyonlarca işçiyi açıkta bırakıyorsa!
Zikre değer bir husûs da, başarılı bir sermâye yoğunluğu stratejisinin, geniş çapta bir yan (tamamlayan) sanâyî kurma gücüde bağlı oluşudur. Mâalesef biz, ağır sanâyî kuruluş hızının, yan sanâyî kuruluş hızından çok ilerde olduğunu görüyoruz. Bunun acı neticesi de; pazar darlığı (tıkanıklığı) ve sermâyenin zâyî edilmesiyle beraber yürüyen büyük üretim oluyor.
Bizim bu ifadelerden maksadımız, sermâye yoğun büyük projelerin terkedilmesi ve yalnızca emek yoğun projelerle iktifâ edilmesine dâvet değildir. Biz bu iki yol arasındaki dengenin korunmasına dâvet ediyoruz.
İthal edilecek büyük sanâyii kurmaya nisbetle, geniş tabanlı küçük ve yan sanâyîi kurmanın daha güç olduğu aşikârdır ve bu doğrudur; çünkü içtimâî, iktisâdî, psikolojik ve kültürel birçok faktörü gözetmek, bunlara riâyet etmek gerekecektir. İşte burada da teklif ettiğimiz modelin çekiciliği ortaya çıkıyor; çünkü bankanın yer ve durumu hem mâlî, hem de teknik yönden, küçük sanâyii ve el sanâyiini desteklemeye müsaittir. Banka, diğer para ve kredi müesseselerinde görülmeyen, alışılmamış bir şekilde mezkûr sanâyîin yanında olacaktır.
Ana Sayfa | Hakkında | Makaleler | Kitaplar | Soru Konuları | Soru Listesi | Konuşmalar | Şiirler | Besteler | İndeks | Rastgele Oku | Yeniler | Geri Git | İleri Git
|
|
